Κιρσοκήλη

Τι είναι η κιρσοκήλη;

Η κιρσοκήλη είναι η ανεπάρκεια των φλεβών των όρχεων που οδηγεί στην ελικοειδή διάτασή τους (όπως οι κιρσοί στα πόδια). Συμβαίνει πιο συχνά στον αριστερό όρχι (σε ποσοστό 90%), κάτι που οφείλεται σε ανατομικές ιδιαιτερότητες της αριστερής σπερματικής φλέβας.

Πώς δημιουργείται η κιρσοκήλη;

Οι φλέβες είναι τα αγγεία που υπό φυσιολογικές συνθήκες μεταφέρουν το αίμα από την περιφέρεια του σώματος προς την καρδιά. Μέσα στις φλέβες υπάρχουν βαλβίδες που επιτρέπουν τη ροή του αίματος μόνο προς την κατεύθυνση της καρδιάς και όχι προς τα πίσω. Όταν οι βαλβίδες αυτές ανεπαρκούν, το αίμα δεν προωθείται φυσιολογικά, γυρίζει προς τον όρχι και λιμνάζει εκεί. Η διαδικασία αυτή έχει σαν αποτέλεσμα τη διόγκωση των φλεβών και την παρεμπόδιση του αρτηριακού αίματος να φτάσει στον όρχι σε ικανοποιητική ποσότητα. Με αυτόν τον τρόπο αυξάνεται η θερμοκρασία στην περιοχή, οι όρχεις ατροφούν και μειώνονται σε μέγεθος λόγω της ελλιπούς τροφοδοσίας τους με θρεπτικά συστατικά από τις αρτηρίες και προκαλούνται τα συμπτώματα της πάθησης αυτής.

Τι συμπτώματα προκαλεί η κιρσοκήλη; Πώς θα καταλάβω ότι έχω κιρσοκήλη;

Συχνά η κιρσοκήλη δε συνοδεύεται από συμπτώματα. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, και καθώς το φλεβικό δίκτυο του όρχεος διατείνεται περισσότερο, κάποιες ενοχλήσεις μπορούν να κάνουν την εμφάνισή τους.

Αν πάσχετε από κιρσοκήλη, μπορεί να διαπιστώσετε:

• Αίσθημα βάρους στον όρχι, το οποίο μπορεί να επιδεινώνεται μετά από άσκηση ή παρατεινόμενη ορθοστασία. Το αίσθημα αυτό οφείλεται στην παραμονή του αίματος στην περιοχή που αδυνατεί να προωθηθεί προς την καρδιά λόγω ανεπάρκειας του φλεβικού δικτύου, κάτι το οποίο επιδεινώνεται λόγω της βαρύτητας.
• Μπορεί επίσης να παρατηρήσετε ότι ο όρχις έχει μειωθεί σε μέγεθος. Αυτό συμβαίνει, γιατί η κιρσοκήλη παρεμποδίζει τη φυσιολογική αιμάτωση του όρχεος.
• Ως συνέπεια της παραπάνω διαταραχής και της αύξησης της θερμοκρασίας στην περιοχή, οι ασθενείς που έχουν κιρσοκήλη εμφανίζουν υπογονιμότητα, γιατί το σπέρμα επηρεάζεται δυσμενώς από την κατάσταση αυτή. Υπάρχουν μελέτες που έχουν δείξει ότι το 30-40% των ανδρών με υπογονιμότητα έχουν κιρσοκήλη.

Αν πάσχετε από κιρσοκήλη, είναι πολύ πιθανό ψηλαφώντας το όσχεο (ο σάκος που περικλείει τους όρχεις) να έχετε την αίσθηση μιας μαλακής μάζας, που πολλοί την περιγράφουν σαν σακουλάκι με σκουλήκια. Σε πολλές περιπτώσεις, ιδιαίτερα όταν η κιρσοκήλη είναι μικρού βαθμού, η διάγνωση γίνεται μετά από μία επίσκεψη στον γιατρό σας.

Ο γιατρός σας θα σας εξετάσει ενώ θα βρίσκεστε σε όρθια θέση, καθώς λόγω της βαρύτητας και της αύξησης της πίεσης στην κοιλιά, η κιρσοκήλη είναι καλύτερα ορατή. Όταν είμαστε ξαπλωμένοι, η κιρσοκήλη μπορεί να εξαφανίζεται ή να υποχωρεί αισθητά. Αυτό, έχει να κάνει με τον βαθμό της κιρσοκήλης. Σε κάθε περίπτωση η διάγνωση επιβεβαιώνεται με ένα έγχρωμο triplex (υπέρηχο) των φλεβών του όρχεος.

Η κιρσοκήλη διακρίνεται σε 4 κατηγορίες, ανάλογα με τον βαθμό ανάπτυξής της:

• Υποκλινική κιρσοκήλη: τη χαρακτηρίζουμε έτσι όταν δεν είναι ορατή ούτε κατά την αύξηση της πίεσης στην κοιλιά, ούτε μπορούμε να την ψηλαφήσουμε. Φαίνεται μόνο στον υπέρηχο.
• 1ου βαθμού κιρσοκήλη: ψηλαφάται μόνο όταν αυξάνεται η πίεση στην κοιλιά. Ο γιατρός μας μπορεί να μας ζητήσει να βήξουμε ή να φουσκώσουμε τα μάγουλά μας με κλειστή τη μύτη (δοκιμασία Valsava).
• 2ου βαθμού κιρσοκήλη: ψηλαφάται και χωρίς δοκιμασία Valsava.
• 3ου βαθμού κιρσοκήλη: είναι αρκετά μεγάλη η διόγκωση, ώστε να μπορεί να διαγνωστεί ακόμη και χωρίς ψηλάφηση, ενώ γίνεται ορατή και από τον ίδιο τον ασθενή.

Τι μπορώ να κάνω για να αντιμετωπίσω την κιρσοκήλη;

Η αποκατάσταση της κιρσοκήλης είναι χειρουργική, αλλά η απόφαση για ένα χειρουργείο εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.

Όπως αναφέραμε και προηγουμένως, η κιρσοκήλη συνδέεται με διαταραχές του σπέρματος και υπογονιμότητα. Επίσης, αν εμφανιστεί σε μικρή ηλικία μπορεί να οδηγήσει σε ατελή ανάπτυξη των όρχεων. Σε μια τέτοια περίπτωση πρέπει πάντα να χειρουργείται. Σε ενήλικους άνδρες που έχουν κλινική κιρσοκήλη και παρατηρούν υπογονιμότητα για διάστημα μεγαλύτερο του ενός χρόνου καλό είναι η κιρσοκήλη να αντιμετωπίζεται. Εάν αντίθετα έχετε υποκλινική κιρσοκήλη, δεν υπάρχει λόγος να υποβληθείτε σε επέμβαση για την αποκατάστασή της.

Η κιρσοκήλη αντιμετωπίζεται με διάφορες τεχνικές. Το ανοικτό χειρουργείο είναι ο πιο συχνός τρόπος αντιμετώπισης και γίνεται με μία μικρή τομή στη βουβωνική χώρα υπό γενική ή τοπική αναισθησία, χωρίς όμως να αποκαλύπτονται τα ενδοκοιλιακά όργανα. Δεν χρειάζεται να παραμείνετε στο νοσοκομείο, συνήθως εξέρχεστε το ίδιο απόγευμα, ενώ στις καθημερινές σας δραστηριότητες επανέρχεστε μετά από 48 ώρες. Καλό είναι βέβαια να αποφύγετε την έντονη άσκηση για 2 εβδομάδες. Ο πόνος που θα νιώσετε είναι ήπιος έως μέτριος, ενώ αρκετοί τον χαρακτηρίζουν ανεπαίσθητο. Σε τέτοιες περιπτώσεις η μετεγχειρητική αντιμετώπιση μπορεί να προβλέπει και ήπια αναλγητική αγωγή η οποία θα σας ανακουφίσει.

Ένας άλλος τρόπος προσέγγισης είναι η λαπαροσκοπική χειρουργική, που περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός ειδικού ενδοσκοπίου στην κοιλιά, το οποίο είναι συνδεδεμένο με κάμερα. Είναι μία τεχνική που δεν χρησιμοποιείται πολύ συχνά για την αποκατάσταση της κιρσοκήλης, καθώς εκθέτει τα ενδοκοιλιακά όργανα σε κίνδυνο, κάτι που με το ανοικτό χειρουργείο αποφεύγεται.