Αφαίρεση χολής – χολολιθίαση

Τι είναι η χολολιθίαση;

Η χολολιθίαση είναι η παρουσία λίθων στην χοληδόχο κύστη. Για να κατανοήσουμε καλύτερα τι αποτέλεσμα μπορεί να έχει αυτό είναι σημαντικό να κάνουμε μια ανασκόπηση της δομής και της λειτουργίας του χοληφόρου συστήματος.

Η χοληδόχος κύστη είναι μία δομή η οποία βρίσκεται στην κάτω και οπίσθια επιφάνεια του ήπατος. Εκεί αποθηκεύεται η χολή που παράγεται από τα κύτταρα του ήπατος. Όταν η χολή παραχθεί από το ήπαρ μεταφέρεται για να αποθηκευτεί στη χοληδόχο κύστη μέσω του κοινού ηπατικού πόρου.

Η χολή αποτελείται από διάφορες ουσίες που βοηθούν στη διάσπαση των λιπαρών τροφών. Όταν τρώμε, οι τροφές και ιδιαίτερα τα λιπαρά, ενεργοποιούν το έντερο που παράγει μία ουσία, τη χολοκυστοκινίνη. Αυτή η ουσία προκαλεί τη σύσπαση της χοληδόχου κύστης, ώστε να απελευθερωθεί η χολή και να εισέλθει στο έντερο για να ξεκινήσει η σωστή πέψη των τροφών.

Η χολή προωθείται από τη χοληδόχο κύστη προς το δωδεκαδάκτυλο μέσω ενός σωλήνα που ονομάζεται κυστικός πόρος. Ο κυστικός πόρος ενώνεται με τον κοινό ηπατικό πόρο που προέρχεται από το ήπαρ και έτσι σχηματίζεται ο κοινός χοληδόχος πόρος που καταλήγει στο δωδεκαδάκτυλο. Ακριβώς πριν το σημείο εισόδου του χοληδόχου πόρου στον δωδεκαδάκτυλο φτάνει και ο παγκρεατικός πόρος, ο οποίος μεταφέρει ένζυμα που παράγονται στο πάγκρεας και βοηθούν και αυτά στην πέψη των τροφών.

Πώς σχηματίζονται η χολόλιθοι;

Οι χολόλιθοι, οι πέτρες δηλαδή της χολής, σχηματίζονται από τα ίδια τα συστατικά της και κυρίως τη χοληστερόλη, αλλά και χρωστικές ουσίες. Οι παράγοντες που ευνοούν τον σχηματισμό τους είναι:

• Ο υπερκορεσμός της χολής με χοληστερόλη
• Η μειωμένη σύσπαση του τοιχώματος της κύστης, με αποτέλεσμα να παραμένει στάσιμο το περιεχόμενό της.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για τη δημιουργία χολόλιθων;

Οι χολόλιθοι που σχηματίζονται από τη χοληστερίνη είναι πολύ συχνοί σε πολύτοκες γυναίκες μέσης ηλικίας που εμφανίζουν παχυσαρκία. Οι παράγοντες που ευνοούν τον σχηματισμό των λίθων επομένως, μπορούν να επικεντρωθούν στους εξής:

• Το φύλο: oι χολόλιθοι εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες σε αναλογία 3:1.
• Η κύηση ευνοεί τον σχηματισμό λίθων, γιατί κατά τη διάρκειά της είναι πιο συχνή η στάση της χολής στο εσωτερικό της κύστης.
• Οικογενειακό ιστορικό: υπάρχει κληρονομική προδιάθεση στην εμφάνιση χολολιθίασης.
• Διατροφή πλούσια σε λιπαρά.
• Λήψη αντισυλληπτικών δισκίων.
• Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, όπως η νόσος του Crohn.
• Χρόνιες αιμολυτικές νόσοι: σε αυτές τις περιπτώσεις αυξάνονται οι χρωστικές ουσίες που περιέχονται στη χολή και η περίσσειά τους οδηγεί στη δημιουργία λίθων.

Ποια συμπτώματα προκαλεί η χολολιθίαση; Η ύπαρξη λίθων δημιουργεί επιπλοκές;

Σε πολλούς ασθενείς οι χολόλιθοι δεν προκαλούν συμπτώματα και μπορούν να ανευρεθούν τυχαία σε έναν τακτικό υπέρηχο άνω κοιλίας. Ωστόσο, ο πόνος στο επιγάστριο και το δεξιό υποχόνδριο (κάτω από τις τελευταίες πλευρές της δεξιάς πλευράς του θώρακα), το «φούσκωμα» και η δυσπεψία μπορούν να παρατηρηθούν. Ο πόνος, ο οποίος παρατηρείται κυρίως μετά την κατανάλωση λιπαρού γεύματος, έρχεται απότομα σαν μαχαιριά και οφείλεται στον σπασμό της κύστης, που προσπαθεί να ξεπεράσει το εμπόδιο που δημιουργεί ο λίθος. Είναι ένας πόνος που σας κρατάει ανήσυχους και ανακουφίζεται με την εναλλαγή των θέσεων του σώματος. Αυτό που πρέπει αν γνωρίζουμε, είναι ότι η χολολιθίαση προκαλεί επιπλοκές που μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την υγεία μας.

Αυτές οι επιπλοκές χρήζουν αντιμετώπισης και είναι:

• Η οξεία χολοκυστίτιδα. Εάν κάποιος λίθος σφηνωθεί σε ανατομικές δομές της κύστης, που είναι από τη φύση τους στενές, όπως είναι ο θύλακος του Hartmann και ο κυστικός πόρος, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε οξεία χολοκυστίτιδα. Κάτι τέτοιο θα συμβεί εάν ο σφηνωμένος λίθος μολυνθεί από μικρόβια. Σε μία τέτοια περίπτωση ο ασθενής θα βιώνει έντονο πόνο στο δεξί υποχόνδριο ή και στο επιγάστριο, η θερμοκρασία του σώματος θα ανέβει (πυρετός) και τα λευκά του αιμοσφαίρια θα αυξηθούν ως απάντηση στη μόλυνση.
•  Η χρόνια χολοκυστίτιδα, στην οποία υπάρχουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια κωλικών της χοληδόχου κύστης.
• Χοληδοχολιθίαση, όπου οι χολόλιθοι εισέρχονται στο χοληδόχο πόρο. Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε ίκτερο (κίτρινη χροιά του δέρματος και των οφθαλμών) και φλεγμονή στα αγγεία που μεταφέρουν τη χολή (χολαγγειϊτιδα).
• Ειλεός εκ χολολίθου, που συμβαίνει όταν ένας μεγάλος σε μέγεθος χολόλιθος περάσει το δωδεκαδάκτυλο και προκαλέσει απόφραξη του εντέρου.
• Αδενοκαρκίνωμα χοληδόχου κύστης, καθώς υπάρχει συσχέτιση της χολολιθίασης με το συγκεκριμένο τύπο καρκίνου. Η συχνότητα εμφάνισης αδενοκαρκινώματος είναι αυξημένη όταν υπάρχει παρατεταμένη χολολιθίαση.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Το λεπτομερές ιστορικό και η κλινική εξέταση από τον γιατρό σας θα θέσουν την υποψία της ύπαρξης χολόλιθων. Ο έλεγχος της χοληδόχου κύστης και του ήπατος με έναν απλό υπέρηχο αναδεικνύει την ύπαρξη λίθων και τη διάταση των χοληφόρων αγγείων. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε αν υπάρχουν λίθοι στον χοληδόχο πόρο. Επειδή κάποιες φορές αυτό δεν είναι εφικτό με τον απλό υπέρηχο, χρησιμοποιούνται μια σειρά από συμπληρωματικές εξετάσεις (ERCP, MRCP, PTC).